Recensie: Kees van de Wal laat het landschap achter zich

< back

Recensie bij de expositie Voorbij het landschap in Kunsthuis LOOF, 6 t/m 22 maart 2015, door Jurjen K. VanderHoek.

Kunsthuis_Loof-1-522x391

Expositie “Voorbij het landschap”, schilderijen van Kees van de Wal bij Kunsthuis LOOF, Gorredijksterweg 73 in Jubbega. Tot en met 22 maart.

Schilder Kees van de Wal heeft aan een half beeld genoeg om tot een uitdrukking te komen. Met weinig elementen als beeldmateriaal, meest afgeronde vormen die dus vriendelijk ogen, weet hij een subtiele compositie neer te zetten.

Van de Wal gaat in zijn acrylschilderijen voorbij het landschap dat hier en daar nog enkel te herkennen is aan een horizon – de eeuwige scheiding van lucht en land. Veelal gaat de schilder ook daaraan voorbij en hangt in vogelvlucht boven de omgeving. Van grote hoogte is de plattegrond van de omgeving terug gebracht tot een minimaal beeldmerk. Het universum in vormentaal, het zijn van de dingen.

Van de Wal gaat letterlijk in zijn werk voorbij aan het landschap, want hij maakte hiervoor daadwerkelijk uitdrukkingen van een meer realistisch afgebeeld landschap. Het werk in Kunsthuis LOOF nu heeft die vormentaal van huisje, boompje en beestje faliekant los gelaten. Hij gebruikt vormen die nauwelijks op te merken zijn, maar toch onbewust worden verzameld in het geheugen.

Daarom komen de sferen van Van de Wal niet onbekend over, er zit een punt van herkenning in. Zo zijn ze niet wezensvreemd in vorm of onaards in kleur, hoewel ze op die manier in eerste instantie wel ogen. In grote gebaren spontaan opgezet worden onderdelen wel scherp afgetekend. Het is dit evenwicht die de werken aangenaam in beeldtaal maken.

Het verhaal lijkt onduidelijk, maar komt zeker over. In vorm en kleur laat Kees van de Wal het landschap achter zich. De elementen dwalen niet over de composities, maar zijn vast en zeker in de kaders gezet. Het abstracte werk heeft een realistisch uitgangspunt, maar doet nauwelijks meer aan die werkelijkheid herinneren. De duiding van dat landschap wat ooit verlaten is blijkt een overbodige omschrijving.

Het geeft herkenning voor de kunstenaar, maar de aanduiding zet onbewust tot nadenken en leidt af van een objectief bekijken van en inleven in het werk. Het heeft dan tijd nodig om te landen, om in te dalen en te beklijven.

Er zijn diepe diepten in de vlakken, verre verten doemen eruit op. Ondanks dat vermeende perspectief blijft het werk tweedimensionaal, vlak in vormgeving – plat als een dubbeltje. In het meest recente werk treedt Van de Wal buiten de kaders en maakt een reliëf naar de omgeving.

De vertrouwde elementen schakelen als in een collage. Hierin wordt de schilder vormgever en laat het landschap los om een innerlijke omgeving te scheppen. Het versimpelt nog meer de tastbaarheid dan de ruige elementen die tegen egale vlakken zijn geplaatst. Een enkele vorm spreekt, een wolk of een blik uit het raam. Het zijn is abstract gemaakt en zet het verstand op nul om er heerlijk in weg te zweven.

Jurjen K. van der Hoek