Door Jurjen K. van der Hoek – KUNST-stukjes

Het is een onzekere tijd. De kunst haal ik van internet of uit boeken en brochures. Want niet telkens is het live zichtbaar, sluiten musea en galeries omdat het virus dreigt. En is het beschikbaar dan mondjesmaat na reservering. Een galerie kan ik bezoeken, maar moet eerst mijn neus door de deur steken om te kijken of er voor mij al niet mensen binnen zijn zodat ik één teveel ben. Niet daardoor, maar wel als bijkomend gegeven, geeft Kees van de Wal boekjes uit waarin hij zijn werk van dat moment laat zien. En verantwoordt. Zomer 2019 begon hij met zijn atelierexpositie op schrift te stellen. Het heeft als titel “Vorm”. In een quote van Armando slaat hij alle vooroordelen over zijn werk bij voorbaat al in de wind: “Je maakt werk waar niemand behoefte aan heeft, dat komt pas later”.

Van de Wal heeft in zijn werk een groei door gemaakt, zoals iedere kunstenaar al experimenterend een eigen stijl vindt. Hij werkt met acrylverf op XPS of doek, maar ook met gips en hout. Zijn werk komt van verstilde landschappen uit in een minimale vormentaal. Het boekje “Vorm” laat alleen deze vormen zien. Het is een beeld van dat moment, zonder historie, zonder te laten zien vanwaar en waarom. Alleen in tekst is deze evolutie omschreven. Vormen die over elkaar heen geschoven zijn en een nieuwe vorm maken. Overlappend of samengesteld. In de overlapping zie je nog de afzonderlijke vormen. Maar in de samenstelling, die in een enkele kleur is gezet, zoek je naar de delen en vindt ze niet. De vorm is als een cel gedeeld en vindt zichzelf in een nieuwe zelfstandige vorm. Zo komt het tot leven.

De foto’s van het werk in de atelierexpositie geven een verstilling aan. Kees van de Wal heeft een groot atelier met voldoende ruimte om te exposeren. Want zijn werk heeft wel ruimte nodig, het moet vrij kunnen ademen. Dit komt vooral omdat het vlak om de vorm in het spel meegaat. Vooral wanneer er hard licht op gezet wordt, gaat de schaduw in de compositie mee. Zijn werk is omschreven als minimalistisch non-figuratief. In relatie tot de ruimte. In een zekere rust en verstilling.

Het tweede boekje “Van landschap tot vorm, van schilderij tot object” geeft wel de ontwikkeling weer. Want hem wordt vaak gevraagd door mensen die zijn werk niet kennen waar de inspiratie vandaan komt en wat hij bedoelt met de vormen die ze zien. Als zou het een bedoeling moeten hebben. De inspiratie komt vanuit het landschap, maar dat is nu nog nauwelijks meer te zien. Weet je het verhaal dan ontdek je de vorm. Figuren die achterblijven wanneer de horizon verdwijnt. Al experimenterend zet Van de Wal het doek eens op de kant. De gestalten komen naast elkaar te staan en het beeld van het landschap is verdwenen. Het is interessant te zien hoe de kunstenaar langzaam aan vanuit de relatiteit in de abstracte vormentaal komt.

Gaf het eerste boekje nog sec een beeld van werk in de expositieruimte van het atelier. Het tweede boekje is meer creatief opgemaakt met ook meer losse details, zodat ik als het ware een stap dichterbij kan doen en de structuur van het oppervlak met mijn ogen kan bevoelen. Ik zie de beweging van de kwast in de verf. Ik leer het werk beter kennen.

Van de Wal maakte bij zijn tentoonstelling dit jaar een audiotour langs de verschillende werken. De tekst van deze rondleiding staat in het boekje. Het geeft een mooie inkijk in de groei, de evolutie van het werk. Met voorbeelden in beeld. Leuk is de ontdekking van Kees zelf, doordat hij een enveloppe met tekeningen en plaksels gemaakt in zijn jeugd krijgt, dat hij toen al de vormentaal hanteerde waar hij nu na een omweg weer op uit komt. “Is het toeval of zaten deze vormen al in mijn hoofd?”, vraagt hij zich af. Toeval bestaat niet. Kees blijft op zoek naar de ultieme vorm die met zo min mogelijk middelen zoveel mogelijk zegt.

Boekje 01, Atelierexpositie Vorm / Boekje 02, Atelierexpositie Van landschap tot vorm, van schilderij tot object. Beeld en tekst van Kees van de Wal. Eigen uitgave, 2019 – 2020.

Meer KUNST-stukjes van Jurjen K. van der Hoek