Openingstoespraak expositie Verstilling

< back

Openingstoespraak bij de expositie Verstilling, december 2013, galerie Rigtering, door beeldenmaker Maria van Gerwen.

Openingstoespraak

Toespraak door beeldenmaker Maria van Gerwen bij de expositie Verstilling bij Galerie Rigtering in Zaltbommel, december 2013.

Kees, dank je wel dat ik jouw tentoonstelling mag openen. Ik laat me graag door je inspireren, en dus ga ik het even hebben, voor zover dat kan, over de verstilling in de schilderijen die hier hangen.

Wat is er tussen de horizon? Een schijnbaar onzinnige vraag die me meteen inviel. Toch liet het me niet meer los.

Om te beginnen zie ik ritme in de horizon. Ik zie een uiterst zorgvuldig balanceren tussen het werkelijke landschap en de abstractie, tussen lijnen en vlakken. Verschuivingen in hoogtes en ik zie ook diepteverschillen in de kleuren.
Ik zie een verflaag waar een wereld achter schemert.
De horizon vervaagt, de verbindingen overlappen, en soms ontstaat zelfs een ruimte tussen de horizon, waar schijnbaar iets nieuws kan ontstaan.
Een open horizon, terwijl de schijnbaar vlakke vlakken mij terug verwijzen naar mijn wereld.

Als ik het op me in laat werken, herken ik mezelf van een enkel moment in mijn kinderjaren als ik heel vroeg opstond, in de dauw de weilanden inging en zoekend naar kikkers, in mijn eentje in de sloot stond te staren. Een onbestemd gevoel. Koud, stil, een beetje geruis, druppels nog aan het prikkeldraad en onder het zwart van het water was meer dan ik kon zien.

Onder de horizon kun je niet kijken. Daar is het diepe zwart van de aarde. Soms lijkt het dat je dat toch doet, graven in de aarde.
Wat we over het algemeen zien is nog altijd het oppervlak, waar de zon achter schuift.

Ik snap wel, Kees, dat je bezig bent met lijnen, vlakken, ritme, verf, meer kan het niet zijn, en dan zeg je ‘Het gaat in wezen niet meer over de landschappen’.
Maar dan komen we bij het stiltepunt, het midden van de balans.
Ik zie een rijke verstilling met meer dimensies. Ik voel nog de wind, de kou, warmte, en de wildernis van verwaaid gras. Beeld in verstilling, verstilling in beeld.

In dit evenwicht heeft een grasland dezelfde waarde als een wit vlak, kan grijs als groen worden ervaren, is boven gelijk aan onder, het evenwicht van dag en nacht en stilte heeft dezelfde waarde dan geluid.
Jouw landschap is mijn landschap.

Landschap wordt muziek.
Het is, denk ik, dan ook geen toeval dat Ferdi Lancee geïnspireerd raakt door dit werk. Er is een deur opengezet, een spontane actie. De soundscapes van Ferdi sluiten, mijn inziens, horizonloos aan. Verstilling in geluid en geluid in verstilling. In een enkel geluid, leg ik mijzelf met een zucht in het weiland, in stilte, wetend dat er een glashelder vogeltje was.
En als ik straks hier wegloop is mijn binnenste buiten, het blauw groen geworden.
Heb ik wel gezien wat ik zag?
In ieder geval is er meer ruimte in mij. Ik weet dat je van verbindingen houdt, open verbindingen, Kees, de open horizon, tussen jou en mij, die tussen Ferdi en jou, en de open deur van Gabrielle, tussen jou en Trix en ik mag hopen tussen velen hier aanwezig.
Hiermee wens ik iedereen meer ruimtebeleving tijdens deze mooie tentoonstelling, die bij deze is geopend.